Pyton tygrysi (Python molurus)

Posiada silne masywne ciało, głowa dobrze wyodrębniona od reszty ciała. Na górnej i dolnej wardze zauważamy szereg otworów, są to ujścia jamek termoreceptorowych. Dzięki tym termoreceptorom wyczuwają one różnice temperatury miedzy otoczeniem a ciałem ofiary i precyzyjnie ja odnajdują w całkowitej ciemności (podobne narządy jamki policzkowe posiadają grzechotniki), oraz pionowe źrenice. Podstawowy deseń to jasno lub ciemnobrązowe, nieregularne duże plamy oddzielone od siebie cienkimi, jasnożółtymi pręgami. Plamy są jaśniejsze w części centralnej, ciemniejsze zaś przy krawędziach. Łuski brzuszne są jasne, szaro-żółte; bez wzoru lub z delikatnym nakrapianiem. Poszczególne podgatunki różnią się intensywnością i jasnością tych plam tworzących podstawowe umaszczenie. Występujące w naszych terrariach osobniki są najczęściej mieszańcami podgatunków i dlatego można spotkać taka różnorodność wielkości i ubarwienia tych pytonów. Wielkość: W zależności od podgatunku osiąga przeważnie od 3,5 do 8 m długości. Python molurus molurus dorasta do 4 - 4,5 m, zaś Python molurus bivittatus do 6 m, Python molurus molurus "pimbura" jest najmniejszy i nie przekracza 3,5 metra długości. Ze względu na długoletni chów wsobny, szczególnie podgatunku ciemnoskórego nastąpiło m.in. zmniejszenie osiąganych rozmiarów. W chwili obecnej osobniki tego podgatunku często nie przekraczają 4 metrów długości. Długość życia: Do około 25 lat (maksymalnie 37). Oczywiście m.in. złe warunki środowiskowe, nieprawidłowe żywienie i przebyte choroby znacznie wpływają na skrócenie długości życia tego pytona w warunkach niewoli. Cechy szczególne: Samica opiekuje się złożonymi jajkami, owija się wokół nich i pozostaje tak aż do wylęgu młodych broniąc swych jajek. W splotach dzięki drżeniom mięśni jest w stanie podnieść o kilka stopni temperaturę ciała (podobnie robi Homo sapiens, gdy mu zimno doskwiera i drży z zimna). Gdy natomiast jest za ciepło poluźnia sploty.

Ciekawostki: Posiada kilka odmian barwnych. Znane są osobniki albinotyczne (amelanistyczne), "zielone", "labiryntowe", marmurkowe, "leopard" i wiele innych uzyskanych poprzez krzyżowanie osobników o określonych cechach umaszczenia. Żywienie: Wszelkie zwierzęta ciepłokrwiste w zależności od wielkości i kondycji węża podajemy mu myszy (młodym osobnikom), stopniowo przechodząc na szczury, chomiki, świnki morskie, króliki. Nie gardzą ptakami - "jednodniówkami" kurcząt, gołębiami, kurami (ten rodzaj pokarmu jest bardziej uwodniony, więc odchody po takiej diecie są bardziej płynne i trudniejsze do eliminacji z terrarium poza tym ptaki często są bezobjawowymi przenosicielami salmonellozy, która u węza może wywołać objawowe zakażenie). Młode karmimy raz w tygodniu, dorosłe osobniki raz na dwa tygodnie lub raz w miesiącu. Węże te są skłonne do otyłości, co wpływa znacząco na wydolność płciowa i jakość i ilość potomstwa. Niektóre osobniki po obfitym posiłku potrafią pościć nawet kilka miesięcy (moja samica potrafiła sobie odmówić posiłku przez 13 miesięcy potem zjadła 3 kury i dwa króliki w ciągu trzech tygodni i znowu pościła przez 8 miesięcy), należy obserwować czy przyczyną braku apetytu nie jest pogorszenie stanu zdrowia węża (objawami może być wychudzenie, wymiotowanie, ospałość i wiele innych)

Terrarium: Jest to duży wąż, więc wymaga odpowiednio dużego pomieszczenia. Terrarium typu tropikalnego powinno być wyposażone w basen o wielkości takiej, by cały wąż mógł się w nim zanurzyć. Woda musi być czysta, bo basen służyć będzie wężowi także jako wodopój. W basenie też często pytony oddają nieczystości, a uwzględniając wielkość węża i temperaturę w terrarium musimy się ustrzec przed niemiłymi zapachami. Dlatego też basen powinien być zaopatrzony w odpływ ułatwiający szybką wymianę wody w razie jej zabrudzenia. Jako podłoża możemy użyć trocin, mieszaniny trocin z torfem, torfu z piaskiem lub zwykłych gazet lub papierowych ręczników. Należy uwzględnić łatwość wymiany i uzupełniania podłoża w przypadku zanieczyszczenia go odchodami. Konary lub gałęzie umieszczone do wspinania i zrzucania wylinki muszą uwzględniać wielkość i masę węża (4-metrowy osobnik ma masę 25 kg). Muszą być one stabilne, by wąż nie doznał uszkodzeń, gdy gałąź się złamie lub przewróci pod ciężarem węża. Ewentualne półki, na których węże będą przebywać także muszą uwzględniać dużą masę zwierzęcia. Kryjówek nie stosujemy, ale jeśli ktoś chce i ma na to miejsce w terrarium umieścić możemy np. przewrócony plastikowy pojemnik na śmieci (do nabycia w marketach budowlanych) lub wydrążony pień. Długość terrarium (bez długości i szerokości basenu) to minimum połowa długości węża, a szerokość 1/3 długości węża. Terrarium nie musi być wysokie, bo węże te mało się wspinają. Im większe terrarium tym lepiej dla węża. Oświetlenie: Cykl 12 godzinny, światło nie może być zbyt intensywne ze względu na nocny tryb życia tego węża. Podczas stymulacji węzy do rozpoczęcia godów skracamy odpowiedni czas oświetlenia terrarium (patrz zimowanie). Temperatura: W dzień 26-30°C, pod promiennikiem może dochodzić do 35°C, nocą spadek do około 22-24°C. Wąż musi mieć swobodny dostęp do miejsc o różnej temperaturze. Zazwyczaj promiennik umieszczamy w przeciwnym rogu terrarium, co basen. Promienniki i maty grzewcze zabezpieczamy przed poparzeniem się o nie węży.

Wilgotność: Powinna się utrzymywać na poziomie około 65-80%. Zraszamy codziennie terrarium letnią, świeżą wodą. Także duża powierzchnia basenu, gdzie woda ogrzewana jest do temperatury 24-26°C (np. grzałka akwarystyczną o odpowiedniej mocy lub matą grzewczą umieszczoną pod nim) ułatwia utrzymanie odpowiedniej wilgotności w pomieszczeniu hodowlanym. Aktywność: Budzi się do życia o zmierzchu i w nocy, ale za dnia gdy w terrarium nie jest zbyt jasno chętnie pełza i poszukuje pokarmu lub siedzi długie godziny w basenie. Rozmnażanie: Osiągają dojrzałość płciową przy długości ciała 2,5 m(samce) i 3metrów (samice), tzn. w 3 - 4 roku życia. W naturze gody odbywają się od listopada do marca w zależności od obszaru występowania. W terrarium okres ten przypada na koniec listopada początek stycznia. Aby zachęcić węże do podjęcia aktywności płciowej skracamy dzień do 8 godzin i obniżamy nieco temperaturę do poziomu 24°C. Wilgotność może spaść do 65%. Osobniki rozdzielamy według płci, a po około dwu - trzech dniach od przywrócenia pierwotnych parametrów w terrarium łączymy samice z samcem (samcami) w jego terrarium. Kopulacja odbywa się zazwyczaj nocą i trwa kilka godzin, może się powtarzać kilkakrotnie w przeciągu paru dni. Po tym czasie samica zjada swoją ostatnią ofiarę. Przez okres "ciąży" trwający około dwa miesiące samica nie pobiera pokarmu, głównie się wygrzewa pod promiennikiem lub przebywa w basenie. Wieczorem po około dwu miesiącach od kopulacji samica składa jajka w splotach swego ciała. Ich ilość jest uzależniona od kondycji i wielkości samicy i sięga nawet 80 sztuk. Jeśli jest nie niepokojona, a warunki w terrarium sprzyjają inkubacji jaj samica opiekuje się nimi do wylęgu (patrz cechy szczególne). Jeżeli samica jest niepokojona lub warunki panujące w terrarium są nieodpowiednie, by sama mogła je wyinkubować, to schodzi ona ze zniesionych jaj. Przenosimy wtedy jajka delikatnie (najczęściej cały pakiet, bo są one pozlepiane) do inkubatora gdzie panuje temperatura 29-31°C i wilgotność 90%. Niektórzy hodowcy stosują inkubacje bez podłoża umieszczając jajka w nylonowej siatce swobodnie przewieszonej nad taflą wody (trzeba dobrze zabezpieczyć jajka by nie wpadły do wody) lub pewnego rodzaju ruszcie. Inni inkubują jajka używając wermikulitu, mchu torfowca, torfu z piaskiem. Inkubacja w takich warunkach trwa około dwóch miesięcy. Młode wężyki wylęgają się z jaj w ciągu dwóch - trzech dni, jeżeli z jakiegoś jajka nie wylągł się młody to należy jajko delikatnie rozciąć, bo być może młody pyton nie ma siły przebić skorupki jajka lub zamarł w późnej fazie rozwoju. Młode pytoniki mają zazwyczaj 50-60 cm. Po tygodniu, dwóch zrzucają pierwsza wylinkę i zaczynają przyjmować pierwszy pokarm małe myszki. Na początku nieco kąśliwe szybko oswajają się do kontaktu z człowiekiem. Rozpoznawanie płci Samiec jest mniejszy, posiada zdecydowanie większe pazury odbytowe (długości nawet 1,5 cm).

Okres godowy pytona tygrysiego ciemnoskórego przypa- da na wiosnę. Składa od 15 do nawet 100 jaj. Samica owija się wokół nich, poprzez rytmiczne skurcze mięśni podno-si temperaturę ciała do 28-30 st. C i... zamienia się w żywy inkubator. Młode wykluwają się po dwóch miesiącach. Na początku mierzą 50 cm długości. Pełne rozmiary osiągają zależnie od częstotliwości posiłków. Zimowanie: Nie stosuje się typowego zimowania. Hodowcy i literatura sugeruje obniżenie temperatury w terrarium w okresie od września i października, listopada do poziomu 22-24°C. Skracamy także oświetlenie do 8 godzin na dobę, a wilgotność do poziomu 60-65%. Uwagi te tyczą się głównie gatunku nominalnego o najbardziej północnym zasięgu. Uwagi: Jest to piękny wąż, jednak dorastający do znacznych rozmiarów. Z 60 cm wężyka po 4 - 5 latach wyrasta 4 - 5 metrowy kolos o obwodzie ciała większym niż udo mężczyzny. Rodzi to pewne problemy. Po pierwsze tak duży wąż wymaga odpowiednio dużego terrarium, którego nie jesteśmy często zapewnić w domowych warunkach, po drugie tak duży wąż może stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia ludzkiego (w USA notuje się kilka razy w roku przypadki uduszenia, głównie dzieci przez pupila - z związku z tym w niektórych stanach jak i państwach zachodnich wprowadzono zakaz trzymania węży powyżej określonej długości (3 metrów) lub wprowadzona odpowiednie zezwolenia na posiadanie tego węża (jak i innych dużych węży). Po trzecie tak duży wąż musi dużo jeść, więc wymaga dużych pokarmów (kury, króliki) lub jednorazowego podania dużej ilości mniejszych zwierząt karmowych.

Podgatunki: Znane są trzy podgatunki pytona tygrysiego: Pyton tygrysi ciemnoskóry (Python molurus bivittatus) Żyje na Birmie, południu Chin, w Laosie, Malezji i Indonezji, a także na wyspach: Celebes, Jawa i Borneo. Nazwa polska: Pyton tygrysi ciemnoskóry, Pyton dwupręgi, Pyton birmański

Pyton cejloński (Python molurus "pimbura") Występuje tylko na Cejlonie (Sri Lanka). Według najnowszej systematyki podgatunek ten nie jest uznawany jako samodzielny. Traktowany jest jako cejlońska populacja Pytona jasnoskórego (P.m. molurus) Nazwa polska: Pyton cejloński